Մեր մասին
ԻՍՄԱ համակարգի մշակումները սկսվել են 2000թ. հունվարից և ընթանում են մինչ օրս Երևանի Պոլիտեխնիկ և Վ. Բրյուսովի անվան լեզվահասարակագիտական համալսարանների մի խումբ հայրենասեր ուսանողների և աշխատակիցների օգնությամբ, հիմնականում՝ անվճար սկզբունքով: Համակարգի զարգացման համար աշխատակիցները օգտվում են օնլայն խմբագրիչից, որը թույլ է տալիս համակարգի բազայի զարգացումը իրականացնել աշխարհի ցանկացած կետից, այնպես որ մշակումներում ընդգրկված են նաև սփյուռքահայեր:Համակարգի մասին
Այս բառարանի կազմակերպման սկզբունքը լիապես տարբերվում է դասական բացատրական բառարանների կազմակերպման սկզբունքից, որը իրենից ներկայացնում է այբենական կարգով դասավորված բացատրվող բառերի ցուցակ: Համակարգի հիմքում ընկած է կոնցեպտ հասկացողության օգտագործումը: Սա մարդկային մտածողության միավոր է կամ առարկայական աշխարհի բաղադրիչ (հիշենք Աստվածաշնչի առաջին տողը՝ "Սկզբից եղել է բանը", մեր կոնցեպտը հենց այդ բանն է): ԻՍՄԱ բառարանի կառուցվածքը իրենից ներկայացնում է ցանց, որի հանգույցները վերը նշված կոնցեպտներն են, իսկ ցանցի կապերը՝ կոնցեպտների միջև եղած հարաբերություններն են: Օգտագործում են հարաբերություններ՝ դաս-ենթադաս (դասի մասնավոր դեպքը), մաս-ամբողջություն, պատճառ-հետևանք և այլն: Արդյունքում այդ կոնցեպտների ցանցում ներկայացվում է աշխարհի մոդելը: Կոնցեպտը մարդկային մտածողության միավորն է, որը անկախ է ազգային պատկանելիությունից և լեզվից: Կոնցեպտների անունները բազայում ներկայացվում են բնական լեզվի բառերով: Այսպիսով՝ մեր բառարանում նկարագրվում են ոչ թե բառերը, այլ կոնցեպտները, իսկ այդ նկարագրությունը արտահայտում է բառերի իմաստները: Նույն կոնցեպտին կցվում է նրա անվանումը բոլոր ազգային լեզուներով: Սա թույլ է տալիս ստանալ բազմալեզու թարգմանչական և բացատրական բառարան: Ցանկացած նոր լեզու համակարգ մտցնելու համար անհրաժեշտ է ընդամենը կոնցեպտին կպցնել նրա անվանումը նոր լեզվով: Այդ բառի թարգմանությունը մյուս լեզուներով ստացվում է ավտոմատ՝ դրանք մինչ այդ կոնցեպտին կցված նրա անվանումներն են մյուս լեզուներով:Մեր համակարգում լուծված է միասնական հայերեն լեզու ստանալու խնդիրը: Քանի որ, երբ թարգմանում ենք որևէ բառ դեպի հայերեն, ավտոմատ ձևով ստացվում է բառի թարգմանությունը արևելահայերեն, արևմտահայերեն, գրաբար և համշեն լեզուներով, իսկ ուղղագրությունը՝ ստացվում է թե՛ դասական, թե՛ պետական ուղղագրությամբ:
01.10.2024թ.-ի վիճակով բառարանը պարունակում է 120.000 կոնցեպտ, արևելահայերեն 205.000 բառ, ռուսերեն և անգլերեն՝ 170.000-ից ավել բառեր յուրաքանչյուր լեզվի համար: Փորձերը ցույց են տալիս, որ ընդհանուր օգտագործման տեքստերում առկա հայերենի ակտիվ բառերի 98%-ը ճանաչվում են համակարգի կողմից: Վերը նշված գիտելիքների բազան տեղադրված է ինտերնետում և կարող է օգտագործվել ոչ միայն բառարանների գեներացիայի համար, այլև տարբեր կիրառական խնդիրներում: Կոնցեպտների ցանցը զարգացնելու համար օգտագործվում է մասնագիտացված օնլայն խմբագրիչ, որը սակայն հասանելի է միայն համակարգի մշակողներին: Համակարգի ընդլայնումը և ճշգրտումը, այսպիսով, կարող է կատարվել նաև Սփյուռքի մասնագետների կողմից միայն մեր կենտրոնի վերահսկողության տակ:
Կապ մեզ հետ
Էլ. հասցե՝ isma.team@gmail.comՀեռախոս՝ +37410 589744, +37494 431887